Jak ratujemy stare książki

Introligatorstwo jest bardzo starym rzemiosłem, a stosowane w nim techniki właściwie nie zmieniły się na przestrzeni wieków. Ciągle jest to praca wykonywana głównie ręcznie przy użyciu naturalnych materiałów i tradycyjnych metod.

Jak naprawiamy książki

Rozpoczęcie naprawy każdej książki zaczyna się od sprawdzenia, jaką techniką została wykonana tzn., czy została zszyta nićmi, czy przy pomocy zszywek. I jeśli książka wymaga gruntownej naprawy, wszystkie stare nici i zszywki muszą zostać usunięte, a sama książka rozebrana właściwie na pojedyncze kartki.

Niektóre książki muszą zostać odkwaszone, ponieważ współczesna technologia wyrobu papieru sprawia, że kartki potrafią szybko żółknąć i kruszyć się, o czym piszemy w Dlaczego zależy nam na materiałach wysokiej jakości.

W przypadku starszych książek konieczne może być także wyczyszczenie i naprawa papieru. Dlatego przeglądamy całą książkę, starannie uzupełniamy braki na rogach kartek i podklejamy rozdarcia bibułą japońską.

Grzbiety poszczególnych składek, czyli części książki zawierających po kilka kartek, starannie oczyszczamy z kleju. Sprawdzamy też kolejność stron w składkach.

Tak przygotowane składki składamy razem i ręcznie zszywamy nićmi. To bardzo ważny etap w procesie oprawiania książki, ponieważ rodzaj użytej nici oraz odległość szwów odpowiadają za grubość grzbietu. Jeśli szwy ułożone są zbyt ciasno, grzbiet będzie zbyt gruby, a książka zniekształcona. Jeśli będzie ich zbyt mało – oprawa nie będzie wystarczająco sztywna i trwała.

Grzbiet zszytej książki pokrywamy klejem i czekamy aż przeschnie. Dopiero wtedy możemy przyciąć trzy pozostałe krawędzie książki na gilotynie.

Na grzbiet książki przyklejamy merle, czyli poprzeczne paski gazy, które usztywniają całą konstrukcję oraz papier krepowy. Następnie młotkiem modelujemy grzbiet na półokrągło.

Na obydwu końcach grzbietu wszywamy kapitałkę, czyli jedwabną tasiemkę, która nie tylko wzmacnia oprawę, ale jest też elementem ozdobnym. W tym momencie można dodać także tasiemki na zakładki, które są szczególnie przydatne w książkach kucharskich i słownikach.

A teraz oprawa

Oprawiając książki staramy się zachować, jak największą ilość oryginalnych elementów. Na przykład, reperujemy okładki i grzbiet lub naklejamy je na nowej oprawie.

Jeśli oprawa wymaga naprawy, podklejamy wszystkie rozerwane elementy dobranym kolorystycznie płótnem, a także staramy się oczyścić i odświeżyć oprawę.

Następnie wkładamy blok książki w nową lub naprawioną oprawę i zostawiamy do przeschnięcia na 24 godziny.

Po wielu godzinach pracy książka jest gotowa.

Możemy teraz zrobić futerał lub pudełko, które będą chronić cenną zawartość. Ale tylko na specjalne życzenie :-).

Otrzymuj informacje o nowościach i wyprzedażach